Over Gambia

Algemeen

Gambia, officieel de Islamitische Republiek Gambia, is een land in Afrika dat grenst aan Senegal en de Atlantische Oceaan. Het land bestaat uit een tamelijk smalle strook langs de Gambia-rivier. Gambia is zo’n 250 kilometer lang en slechts enige tientallen kilometers breed.

Geschiedenis

De geschreven geschiedenis van Gambia begint in de 15e eeuw, als de Portugezen een handelspost op een eiland in de Gambia-rivier stichten. Van de tijd die daaraan vooraf gaat, is weinig bekend. Ongeveer 500 jaar v. Chr. maakt de Carthaagse admiraal Hanno voor het eerst melding van de Gambia-rivier.

Geografie

Gambia ligt op de uiterste westpunt van Afrika, aan de Atlantische Oceaan. Gambia is met een oppervlakte van 11.300 km² het kleinste land op het Afrikaanse vasteland. Van oost naar west meet Gambia ongeveer 320 km. Van noord naar zuid varieert de breedte van 20 tot 50 km. Gambia wordt aan drie kanten ingesloten door Senegal.

Het landschap is licht glooiend met wat heuveltjes. Het hoogste punt bedraagt ongeveer 40 meter, en Gambia is daarmee nog platter dan bijvoorbeeld Nederland. Dwars door het land loopt de goed bevaarbare Gambia-rivier. Deze rivier voert het hele jaar door water. Langs de kust liggen vele zandstranden.

De delta van de Gambia-rivier is vrij moerassig met een mangrovebegroeiing. Het noorden van Gambia heeft een parklandsavannelandschap met lange grassen, grote struiken en wat bomen. Ten zuiden van de Gambia-rivier begint de bossavanne, grasland met groepen bomen.

Klimaat

Gambia heeft een subtropisch klimaat met een droog en een nat seizoen. Het droge seizoen duurt van ongeveer half oktober tot ongeveer half juni. Het komt vaak voor dat er dan in deze periode geen druppel regen valt. Maart tot en met mei zijn de zonnigste maanden, met gemiddeld 10 uur zon per dag. De noordoostelijke wind (harmattan) waait in die maanden vanuit de Sahara en kan in plaats van regen ook wel eens zand brengen. De temperatuur kan aan het einde van de droge tijd tot tegen de 40 °C oplopen. Door de warmte ontstaan er regelmatig windhozen, die Tonkolong genoemd worden.

De luchtvochtigheid kan in de droge periode wel dalen tot 25%. De natte periode duurt van ongeveer half juni tot half oktober. Juli, augustus en september zijn de natste maanden in Gambia. De helft van alle regen valt in augustus. De regen valt meestal in buien, ’s nachts en ’s morgens. Het regent echter in de natte periode lang niet altijd, gemiddeld op zo’n twaalf dagen per maand. In de hoofdstad Banjul, gelegen aan de kust, valt jaarlijks ongeveer 1400 mm regen. InGeorgetown, gelegen in het binnenland, valt ongeveer 1050 mm regen per jaar. De hoogste luchtvochtigheid, tot wel 95%, wordt in augustus gemeten. De watertemperatuur van de Atlantische Oceaan varieert van 20 tot 27 °C.

Inwoners en religie

Gambia telde in juli 2000 ruim 1,3 miljoen inwoners. De bevolkingsdichtheid is ongeveer 120 inwoners per vierkante kilometer en Gambia staat daarmee op de vierde plaats van dichtstbevolkte landen van Afrika. De meeste Gambianen wonen in de kuststreek, waar ook de grote steden liggen. De meeste inwoners heeft Serekunda, ongeveer 275.000; in de hoofdstad Banjul wonen ongeveer 42.000 mensen en is daarmee een van de kleinste hoofdsteden van Afrika. Omdat het op een eiland ligt kan Banjul eigenlijk niet veel groter worden en is dan ook qua inwoneraantal voorbijgestreefd door Serekunda.

De derde stad van Gambia, Brikama, telt ongeveer 41.000 inwoners. De trek naar de steden is groot; in 1995 woonde 26% van de bevolking in steden. Het geboortecijfer ligt erg hoog; per 1000 inwoners worden er 43 kinderen geboren en vrouwen krijgen gemiddeld 5,7 kinderen in hun leven. De zuigelingensterfte is ook hoog; 80 van de 1000 kinderen sterven in het eerste levensjaar.

De bevolkingsopbouw van Gambia is volstrekt niet te vergelijken met de West-Europese; kinderen en jongeren tot en met 14 jaar maken 45% van de bevolking uit. De gemiddelde levensverwachting is 53 jaar (vrouwen 55, mannen 51 jaar).

De inwoners van Gambia zijn over het algemeen vriendelijk ingesteld. Opmerkelijk is dat vrijwel elke Gambiaan elkaar gedag zegt. De meeste Gambianen wonen in de kuststreek, waar ook de grote steden liggen.

Gambia is een grotendeels islamitisch land. Rond de 90% van de bevolking is islamiet. Ongeveer 10% van de bevolking behoort tot de rooms-katholieke of de anglicaanse kerk. Verder zijn er nog kleine groepjesmethodisten en Zevendedagadventisten. Het animisme is als formeel geloof verdwenen. Het animisme is een oergeloof waarbij men gelooft dat alle aardse dingen zoals bomen, dieren of zelfs stenen, een eigen spirituele kracht bezitten. Toch leeft het nog in zekere mate voort, zelfs onder de moslims en de christenen. Ook bijgeloof speelt nog een rol.

Omdat volgens de islam mannen maximaal vier vrouwen mogen hebben, komt met name in het binnenland polygamie nog regelmatig voor. In de steden is dit veel en veel minder het geval.